Każdy, kto uwielbia nocne niebo i wpatrywanie się w gwiazdy, powinien odwiedzić Park Ciemnego Nieba w Górach Izerskich. Jest to jeden z dwóch tego typu obszarów w Polsce, stanowiąc miejsce uwielbiane przez fanów gwiezdnych obserwacji, a także ekspertów i amatorów astronomii oraz astrofotografii. Chcesz zobaczyć Drogę Mleczną w pełnej krasie? Marzysz o spektakularnej fotografii nocnego nieba wypełnionego przez gwiazdy? Wszystko to możesz zrobić właśnie tutaj – w Izerskim Parku Ciemnego Nieba, leżącym zaledwie 8,1 km od Izera Park!
Polsko-czeski Izerski Park Ciemnego Nieba (IPCN)
Powstały w 2009 roku transgraniczny Izerski Park Ciemnego Nieba to prawdziwa enklawa astroturystyki, która przyciąga pasjonatów i ekspertów astronomii oraz astrofotografii. Jest to obszar zajmujący ok. 7,5 hektara, rozciągający się na terenie doliny Izery i doliny Jizerki, na wysokości około 800 m. n. p. m.
Za powstaniem Parku Ciemnego Nieba w Górach Izerskich stoi kilku pomysłodawców – w tym dr Sylwester Kołomański i Tomasz Mrozek z Instytutu Astronomicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, Grzegorz Zakowicz i Tomasz L. Czarnecki. Inspiracją do stworzenia parku były podobne miejsca działające na terenie Ameryki Północnej i Kanady. Sudecki Park Ciemnego Nieba leżący na pograniczu Polski (województwo dolnośląskie) i Czech (kraj liberecki) był pierwszym tego typu miejscem w Polsce. Drugim, powstałym w 2013 roku w Bieszczadach Zachodnich w województwie podkarpackim, jest Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady.
Przy tworzeniu i funkcjonowaniu Izerskiego Parku Ciemnego Nieba współpracują polskie i czeskie organizacje, do których zalicza się:
Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego
Nadleśnictwo Świeradów
Nadleśnictwo Szklarska Poręba
Instytut Astronomiczny Akademii Nauki Republiki Czeskiej
Obszar Krajobrazu Chronionego Jizerskie hory
Dyrekcja Regionalna Lasów Republiki Czeskiej w Libercu
Idea parków ciemnego nieba
Pasjonaci gwiezdnych obserwacji doskonale wiedzą, jak trudno jest dzisiaj patrzeć w nocne niebo i dostrzec rozpościerające się na nim ciała niebieskie i odległe galaktyki. Niestety zanieczyszczenie światłem generowane przez miasta i skupiska ludzkie nie tyle utrudnia, co w znacznym stopniu uniemożliwia obserwację nocnego nieba gołym okiem. Na miejskim nocnym niebie możemy dostrzec zaledwie 200 gwiazd, w parkach ciemnego nieba widać ich aż 2000. Różnica jest zatem olbrzymia.
Parki ciemnego nieba to miejsca chronione, gdzie niezwykle dokładne obserwacje ciał niebieskich są możliwe, ponieważ została w nich ograniczona do minimum emisja sztucznego światła w czasie nocy. Dzisiaj już wiemy, że ciemność jest elementem przyrody i natury, który również wymaga ochrony i pielęgnacji. Ochrona ciemności na tego typu obszarach jest możliwa za sprawą współpracy lokalnej społeczności i lokalnych władz, które wprowadzają odpowiednie regulacje, pozwalające na ograniczenie lub eliminację źródeł sztucznego światła na danym terenie. W ten sposób parki ciemnego nieba są w rzeczywistości rezerwatami przyrody, w których chroniona jest ciemność.
Izerski Park Ciemnego Nieba i Projekt Astro Izery
Projekt Astro Izery to inicjatywa, która ma na celu spopularyzować astroturystykę, poprzez udostępnienie odpowiedniej infrastruktury i obszaru na terenie Gór Izerskich, na którym możliwa jest bezproblemowa obserwacja nocnego nieba. To właśnie w jego ramach stworzony został Izerski Park Ciemnego Nieba stanowiący swojego rodzaju ogród astronomiczny, w którym można podziwiać ciała niebieskie w najbardziej komfortowy i spektakularny sposób, czyli przede wszystkim bez towarzystwa sztucznego oświetlenia i za pomocą prostych instrumentów astronomicznych.
Astro Izera to także promowanie wiedzy astronomicznej poprzez organizację na terenie Izerskiego Parku Ciemnego Nieba różnego rodzaju imprez cyklicznych, warsztatów i kursów. Są to przede wszystkim Szkolne Warsztaty Astronomiczne (SWA) organizowane dla uczniów szkół średnich, Ogólnopolskie Spotkania Astronomiczne (OSA) dedykowane pasjonatom astronomii oraz Astronomiczny Dzień w IPCN służący popularyzacji obserwacji astronomicznych, łączący amatorów, zawodowców oraz osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z obserwacją nocnego nieba.
Istotne elementy Astro Izery w Izerskim Parku Ciemnego Nieba:
Ścieżka dydaktyczna model Układu Słonecznego – trasa o długości 11,2 km prowadząca od Stacji Turystycznej Orle do Chatki Górzystów na Hali Izerskiej, na której rozmieszczono głazy symbolizujące Słońce oraz 8 planet głównych i 5 planet karłowatych, stanowiąca pomniejszoną 1:1 mld skalę prawdziwych odległości pomiędzy planetami. Każdy głaz to inny rodzaj skały, co dodatkowo ukazuje zróżnicowanie geologiczne Gór Izerskich.
Gnomon – jest to przyrząd astronomiczny zaliczany do jednych z najstarszych i najprostszych, który wykorzystywany jest zazwyczaj jako kalendarz słoneczny, również znajduje się przy schronisku Orle.
Zegar słoneczny – mieszczący się na budynku Stacji Turystycznej Orle, zegar pozwala odczytać aktualną godzinę.
Izera Park – jak dojść do Parku Ciemnego Nieba?
Przez Izerski Park Ciemnego Nieba przechodzi szlak czerwony (Świeradów Zdrój - Polana Izerska – dystans w jedną stronę 3,9 km, czas pokonania 1:40 h), niebieski (Świeradów Zdrój - Polana Izerska - Hala Izerska - Chatka Górzystów – dystans w jedną stronę 7,3 km, czas pokonania 2:37 h) i żółty szlak turystyczny (Stóg Izerski - Chatka Górzystów – dystans w jedną stronę 9,9 km, czas pokonania 2:37 h).
Najwygodniejszą i najszybszą drogą dotarcia do Hali Izerskiej z Izera Park jest skorzystanie z mieszczącej się w odległości zaledwie 300 metrów od kompleksu kolejki gondolowej i wjechanie na Stóg Izerski. Stamtąd można kontynuować podróż szlakiem czerwonym i niebieskim (dystans 8,6 km, czas pokonania 2:22 h) lub żółtym szlakiem Stóg Izerski - Chatka Górzystów. Na szlak niebieski można wejść w Parku zdrojowym lub z ul. Granicznej, kierując się na Starą Drogę Izerską.
Kompleks Izera Park to doskonała baza wypadowa dla pasjonatów astronomii i astrofotografii, chcących doświadczyć możliwości oglądania rozgwieżdżonego nocnego nieba w jego naturalnej i najpiękniejszej odsłonie. Wystarczy pokonać dystans kilku kilometrów do Izerskiego Parku Ciemnego Nieba, aby spotkać kosmos w jego najbardziej spektakularnej formie, z pełną wyrazistością ukazującą jego ogrom oraz magiczny urok ukrytych w nim gwiazd, planet i galaktyk.
Comments